ساکنین ایذه به زبان لری و گویش بختیاری صحبت میکنند، مردم ایذه تحت تاثیر آداب و رسوم زندگی عشایری هستند، به همین دلیل به وضوح میتوان این تاثیر پذیری را در زندگی روزمره آنان مشاهده کرد. زندگی عشایری بر پایه نظم ایلی – طایفهایی نهادینه شده و ساکنین شهر ایذه با توجه به شرایط طبیعی و اقلیمی این منطقه از این نظم پیروی میکنند.اساس اقتصاد مردم این منطقه بر دامداری و دامپروری استوار است و شهر ایذه مهمترین مرکز دامداری در استان خوزستان به حساب میآید.فرهنگ و آداب و رسوم قوم بختیار دارای قدمت زیادی است و جالب اینجاست که با گذر زمان ماهیت اصلی فرهنگ بختیاری حفظ شده است.
موسیقی با فرهنگ قوم بختیار پیوندی عمیق و جدا نشدنی دارد به گونهایی که، در بیشتر مراسم چه شادی یا عزا یکی از قسمتهای اصلی مراسم را به خود اختصاص میدهد.قوم بختیار آداب و رسوم خاصی دارند به عنوان مثال میتوان به مراسم طلب باران، معجزه سنگ و ... که تمامی این مراسم به همراه موسیقی اجرا میشوند، اشاره کرد.
به نوازندگان موسیقی در فرهنگ بختیاری، تشمال میگویند.
یکی از مراسم خاص که در قوم بختیار دارای آیین و مراسم خاصی است، سنت یا مراسم ازدواج است که خود شامل چندین مراسم است: کچه زنی، نشون بندون، خواستگاری، نامزدی، شیرینی حرونی، پشت عقد و سیاهه، بردن داماد به خانه همسر آینده، کاغذ خانهداری، مراسم دعوت، حنابندان، نکاح کنان، مراسم واطلبان، مراسم بره کشون و مراسم پاتختی.
یکی دیگر از آداب قوم بختیار اجرای رقص یا همان حرکات موزون و ریتمیک است که به شکلی خاص و همراه با شعر و موسیقی در مراسم اجرا میشود و ایجاد شادی، نشاط و سرگرمی میکند. رقص و حرکات موزون بازگو کننده مفاهیم خاصی هستند. معروفترین رقص در میان قوم بختیار، رقصی به نام «سه پا» است، رقص سه پا بسیار پر تحرک و با نظم خاصی اجرا میشود.
هر طایفه، دارای رقصهای متفاوت و زیبایی است اما، تمامی این رقصها و حرکات موزون که به صورت گروهی انجام میشوند نشانهایی از اتحاد و یکپارچگی قومی و قبیلهایی است و بیان کننده همدلی مردم یک قوم است.
انجام رقص و حرکات موزون، جنبههای مفهومی زیادی دارد که از میان این جنبهها میتوان به: جنبه شکرگزاری، عرفانی، نمادین، تاریخی، حماسی و ... اشاره کرد.
اعتقادات و باورهای قوم بختیار بسیار ریشهدار و قوی است، به عنوان مثال: آنان بهترین قاضی محلی را «داگپ» میدانند (دا به معنی مادر و گپ به معنی بزرگ است؛ مادربزرگ) داگپ داناترین زن ایل است و وظیفه قضاوت و صلح و آشتی خانواده را عهدهدار است. یکی دیگر از اعتقادات و مراسم این قوم رسم مینابرداری داگپ است که نشانه ارج نهادن به مقام زن است.
قوم بختیار هم مانند بیشتر اقوام ایرانی دارای پوشش خاصی هستند که ۲۷۰۰ سال قدمت دارد و ریشه در اعتقاد و عادات آنان دارد. لباس مردان بختیاری دارای اصالتی است که از دوران باستان تا کنون پا برجا مانده است. این پوشش دارای ۴ بخش است: کلاه سیاهرنگ و استوانهایی شکل، تنپوششان ردایی بلند است به نام چوقا، شلوارشان بسیار گشاد است و از پارچهایی به نام دبیت که سیاه رنگ است دوخته میشود و در انتها کفششان که گیوه است. پوشش سنتی قوم بختیار را هنوز هم میتوان در روستاهای بختیارنشین مشاهده کرد.
همچنین بافت قالی بافی و قالیچه بختیاری که از هنرهای دستی با قدمت ایران است در ایذه رونق فراوانی دارد. تفاوت خاص بافت قالی و قالیچه بختیاری، در بکار گرفتن نقش حیواناتی مثل: بزکوهی، کبک، پازن و ... کنار نقش گل و بوته با رنگها، پشم و الیاف طبیعی است.
علاوه بر قالی و قالیچه بافی صنایع دستی مانند: گلیم بافی ، نمدمالی ، گیوه بافی ، چوقابافی و شیرسنگی تراشی در این شهر دارای قدمت زیادی است.
با توجه به وضعیت آب و هوایی و معیشتی این منطقه، بیشترین و رایجترین غذا در این ناحیه شامل: انواع کباب، خورشت، آبگوشت و آش است.
-
21 نوامبر
غذاهای محلی
ادامه مطلبغذا عامل مهمی در زندگی انسانها است و مردم هر منطقه خوراک و شیوهٔ پختوپز مخصوص به خود را دارند. تفاوتهای موجود در غذاهای هر
-
21 نوامبر
زبان و ادبیات
ادامه مطلبدر قرون گذشته، به دلیل مقتضیات زندگانی بختیاری ها، ادبیات سرزمین بختیاری بیشتر در قلمرو «ادبیات شفاهی و عامیانه» شکل گرفته است.
-
21 نوامبر
موسیقی
ادامه مطلبموسیقی بختیاری بر اساس پراکندگی و مناطق قشلاقی و ییلاقی این ایل در استان چهارمحال و بختیاری و قسمت هایی از استان کهکیلویه و بویراحمد
-
21 نوامبر
لباس محلی
ادامه مطلبشناخت لباس و پوشش اقوام مختلف در ایران یکی از موضوعات دوست داشتنی است که علاقه مندان به خود را دارد ، دانستن نام های
-
21 نوامبر
بازی ها
ادامه مطلببازیها به طور عام دارای یک بار فرهنگی هستند، بازیهای بومی، قبیلهای، محلی و سنتی چهارمحال و بختیاری علاوه بر بار فرهنگی، از جذابیت و
-
21 نوامبر
آداب و رسوم
ادامه مطلبدر گذشته برای جلوگیری از "آل"(نوعی جن که معتقد بودند به زائو آسیب میرساند)، مک، قیچی و پنجه گرگ بالای سر زائو می گذاشتند. همچنین