ایذه در روزگار ایلامیان آیاپیر ،آنزان نامیده می‌شد. از واپسین روزگاران هخامنشی خاستگاه الیمایی ها(بازماندگان ایلامیان)بوده‌است که هم زمان با دوره سلوکی-پارت، بسته به شرایط قلمرو خود را گسترش می‌دادند. در دوره ساسانی به نام ایذه خوانده شد و با گشودن آن به دست مسلمانان ایذج نامیده شد. اتابکان لر که در سده پنجم هجری پدیدار شدند، در دوره ایلخانی-تیموری بدان مالمیر می‌گفتند، نامی که همچنان بر سر زبان هاست. از دهه 1330 شهر دگر باره ایذه نامیده شد.
در این منطقه علاوه بر وجود سنگ نوشته ها، شامل غار و چشمه ای معدنی از دل کوه میباشد که در اشکفت سلمان چهار نقش برجسته وجود دارد که دو تای آن داخل غار و دو تای دیگر در خارج از غار وجود دارد. بزرگ‌ترین نوشته خط میخی از دوره عیلامی در این غار وجود دارد که از زمان شاهک عیلامی، شاه بومی آیاپیر یا آیاتم، وجود دارد و هم‌چنین برای نخستین بار حضور مصور زن دوشادوش مرد در نقش برجسته‌های این غار دیده شده است.

ن‍ی‍‍ای‍ش‍گ‍‍اه ‌ت‍‍اری‍ش‍‍ا یا اشکفت در جنوب ایذه بزرگترین خط نوشته میخی “عیلام نو” را در خود جا داده‌ و درب‍رگ‍ی‍رن‍ده ‌چ‍‍ه‍‍ارن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌‌ عی‍لام‍‍ی ‌‌اس‍ت ‌ک‍ه‌ ن‍ی‍‍ای‍ش‌ ”‌ه‍‍ان‍‍ی” پ‍‍ادش‍‍اه‌ م‍ح‍ل‍‍ی‌‌ آی‍‍اپ‍ی‍ر ب‍ه‌‌ه‍م‍ر‌اه‌ وزی‍ر و خ‍‍ان‍و‌اده‌‌اش ‌ر‌ا ب‍ه‌ن‍م‍‍ای‍ش‌ گ‍ذ‌اش‍ت‍ه ‌‌اس‍ت‌.

اشکفت سليمان در فاصلة 3 کيلومتري جنوب غربي شهر ايذة کنوني، در انتهاي دره‌اي واقع شده است. بالای دره ای در جنوب ایذه در نقطه ای كه به شهر مسلط است تاق بزرگی از سنگ طبیعی وجود دارد كه از نظر زیبایی و عظمت خیره كننده است. درون آن چشمه آب شیرینی جاری است و در فصول بارندگی از بالای تاق آبشار خروشانی جاری میشود. در این محل چهار نقش برجسته ایلامی دیده می شود . این محل نیایشگاه تاریشا بوده است در اشكفت سلمان جمعا چهار نقش برجسته وجود دارد كه دو تای آن داخل غار و دو تاي ديگر در خارج از غار ديده مي شود.
در سنگ نگاره اول تصوير سه شخص است که پشت سر هم در يک رديف ايستاده‌اند. آتشداني فروزان در جلوي آن‌هاست که بلندي آن تا زانوان آن‌ها مي‌رسد. در لوحة دوم که با فاصلة چند متر از لوحة اول و بر سطح سنگي ديگر حجاري شده، دو نقش وجود دارد که يکي از آن‌ها نقش مردي و ديگري نقش زني است. اما در شرق اين دو لوحه، اشکفت بزرگ يعني سايه‌بان خميدة کوه وجود دارد که در زیر آن بر روي بدنة کوه يک کتيبة مستطيل شکل ميخي و چند نقش حجاري شده و در زير اين کتيبه که در نقطة مرتفعي قرار دارد، محل جلوس يا تختگاه و يا انجام مراسمي آئيني ديده مي‌شود.
در نقوش، «هوهين»، همسر و خواهر شاهك، در يك مراسم آييني شركت كرده و كاهن بزرگ در جلوي آنها به چشم مي خورد.
اين نشانه ها مشخص مي كند اشكفت سلمان نيايشگاه «تاريشا» بوده و غار ديگري در كنار اين اشكفت در دوره ايلخاني به مكاني مقدس تبديل شده و رو به روي آن ساخت و سازه هاي مذهبي شكل گرفته است.

آدرس: اشکفت سليمان در استان خوزستان و فاصلة 3 کيلومتري جنوب غربي شهر ايذه کنوني، در انتهاي دره‌اي واقع شده است